De Vogelbescherming heeft 2020 uitgeroepen tot het jaar van de Wilde eend en dat is niet voor niks. Al decennia neemt de Nederlandse populatie wilde eenden af.
De oorzaak is (nog) niet duidelijk maar lijkt te maken te hebben met het niet groot worden van de kuikens. Geen wonder zal u misschien zeggen: “Ik heb zelf gezien hoe pulletjes te grazen genomen worden door reigers/meeuwen/ratten.” Maar dat is niet nou net niet de oorzaak. Jonge eendjes zijn niet voor niks met velen, Moeder Natuur heeft het zo geregeld dat eenden veel nageslacht krijgen omdat de pullen ook prooi vormen voor predators als reigers, meeuwen of ratten. Slechte voeding door de eenden brood te voeren, is het ook niet. Hoewel (te veel) brood inderdaad niet goed is voor eenden, krijgen alleen eenden in het park en binnen de bebouwde kom eten van mensen. En de meeste eenden leven toch in buitengebieden. Ook de jacht op de wilde eend schijnt niet de oorzaak voor de afname te zijn, zeggen onderzoekers. Al helpt het natuurlijk niet dat er jaarlijks circa 15.000 eenden in Nederland worden afgeschoten. Wat Wildopvang.nl en vele andere organisaties betreft wordt de jacht op eenden dit jaar nog gesloten. Hoeveel argumenten heb je nodig als er al decennia een teruggang van de populatie is? Maar dit terzijde.
De meest waarschijnlijke hypothese is de kuikensterfte door insectengebrek. Jonge eendjes hebben veel proteïne nodig en die vangen ze zelfstandig op het water als ze achter hun moeder aanzwemmen. Maar er is een dramatische afname van insecten gaande, een ongeziene maar grote tragedie. Volgens verschillende studies in binnen- en buitenland is berekend dat driekwart van alle insecten (!) in de afgelopen 27 jaar is verdwenen. In april 2018 stuurde Minister Schouten een rapport aan de Tweede Kamer waarin de Nederlandse situatie rondom insecten wordt beschreven. In het rapport staat dat ‘de langetermijnafname van insectenpopulaties in Nederland mogelijk kan worden verklaard door factoren die met ontwikkelingen in de landbouw samenhangen.’ Het gaat dan om intensivering van de landbouw, gebruik van meer stikstof (jawel!), fosfaat en gebruik van insecticiden en andere gewasbeschermingsmiddelen.
Een paar jaar geleden heeft de Nederlandse vogelonderzoeker Erik Kleyheeg een zogenaamd ‘citizens science’ project met betrekking tot eendenkuikens opgezet, waarbij iedereen kon deelnemen. Doel: de oorzaak vinden waarom er steeds minder wilde eenden zijn. Wilt u meer weten over de afname van wilde eendenkuikens en de voorlopige uitkomsten van het onderzoek? Ga dan naar de lezing van Erik Kleyheeg op 18 maart georganiseerd door het Vogelhospitaal Haarlem.
Praktische informatie: wegens beperkte ruimte is reserveren voor de lezing kosteloos maar verplicht, stuur een e-mail naar beheerder@vogelhospitaal.nl
Hoe laat: 19:00 -21:00 uur
Waar: Vogelhospitaal Haarlem, Vergierdeweg 292, 2026 BJ Haarlem
UPDATE 14/3/2020 De lezing is uitgesteld wegens het Corona virus.